Rak jest jedną z głównych przyczyn zgonów na całym świecie, a jego leczenie od dziesięcioleci stanowi istotny przedmiot zainteresowania medycyny. W ostatnich latach naukowcy poczynili niesamowite postępy w odkrywaniu nowych sposobów, które mogą pomóc w leczeniu nowotworów. Obecnie nowoczesne terapie przeciwnowotworowe torują drogę do skuteczniejszej walki z tą wyniszczającą chorobą. Metody te oferują zarówno tradycyjne metody leczenia, takie jak chemioterapia, radioterapia i chirurgia, jak i innowacyjne podejścia – od immunoterapii po terapię genową.

Ewolucja leczenia raka

Nowotwór to wyniszczająca choroba, która każdego roku dotyka milionów ludzi. Aby temu zaradzić, medycyna przeszła długą drogę w opracowywaniu metod leczenia pomagających chorym w powrocie do zdrowia lub chociażby w zwiększeniu komfortu życia. W ostatnich latach ewolucja leczenia raka charakteryzowała się zwiększonym naciskiem na terapie spersonalizowane, medycynę precyzyjną i immunoterapię.

Opracowywanie i wdrażanie spersonalizowanych terapii obejmuje dostosowywanie leczenia do indywidualnego pacjenta i specyficznych cech jego nowotworu. Osiąga się to poprzez badania genomiczne, aby lepiej zrozumieć, jak rak działa na poziomie molekularnym. Te postępy pozwalają na bardziej dostosowane podejście, takie jak celowana terapia lekowa lub genowa, z mniejszą liczbą skutków ubocznych niż tradycyjne metody leczenia oparte na chemioterapii.

Medycyna precyzyjna obejmuje również analizę składu genetycznego pacjenta w celu opracowania leków lub innych terapii specjalnie zaprojektowanych do celowania w określone mutacje występujące w komórkach nowotworowych.

Terapia celowana, czyli personalizowana onkologia

Zindywidualizowane podejście do leczenia nowotworów to inaczej terapia celowana. Jest to rodzaj leczenia raka, którego zadaniem jest działanie tylko na określonych mutacjach genetycznych odpowiedzialnych za guz pacjenta. Takie rozwiązaniem jest ewoluującą dziedziną i oferuje kilka potencjalnych korzyści w porównaniu z tradycyjnymi metodami leczenia. Wykazano, że terapia celowana jest skuteczna w zmniejszaniu guzów i przedłużaniu przeżywalności u pacjentów ze wszystkimi typami nowotworów.

Celem terapii celowanej jest ukierunkowanie na określoną zmianę genu lub białka znalezione w guzie pacjenta, które przyczyniają się do jego wzrostu i rozprzestrzeniania się. Atakując tylko te zmiany, może uzyskać mniej skutków ubocznych, niż ma to miejsce w chemioterapii lub radioterapii, ponieważ nie wybija się zdrowych komórek.

Immunoterapia i terapie łączone

W onkologii często wybiera się kilka dróg leczenia w celu maksymalizacji efektów, co jest niezwykle ważne w przypadku chorób o dużej śmiertelności. Wykorzystuje się m.in. immunoterapię, która  stymuluje układ odpornościowy pacjenta do atakowania komórek nowotworowych, w połączeniu z wirusoterapią onkolityczną. Takie podejście okazuje się skuteczne w przypadku wielu rodzajów nowotworów, w tym tych, które mogą być oporne na tradycyjne metody leczenia.

Opracowanie tych podejść stało się możliwe dzięki postępowi w zrozumieniu biologii nowotworów i uznaniu, że wykorzystują one wiele ścieżek w procesie wzrostu. Jednoczesne działanie na kilku polach umożliwia klinicystom ograniczenie lub wyeliminowanie guza i przerzutów skuteczniej niż kiedykolwiek wcześniej. Badania kliniczne wykazały, że te kombinacje mogą zapewnić lepsze wyniki niż terapia pojedynczym środkiem.